Bağımsız Denetimde Etik Kavramı: AAOIFI Standartları İle Bağımsız Denetim Standartlarının Karşılaştırılması

Bağımsız denetim, bağımsız bir denetçi tarafından işletmelerin mali tablolarının önceden belirlenmiş muhasebe ilkelerine, standartlarına ve mevzuata uygunluğunun, doğruluğunun ve güvenirliliğinin ölçülmesi ve ilgililere ulaştırılması amacıyla yapılan denetim sürecidir. Son yıllarda hileli finansal raporlamalar sonucunda ortaya çıkan şirket skandalları sadece işletme yatırımcılarına zarar vermekle kalmamış denetime olan güveni zedelemiştir. Bundan dolayı, bağımsız denetimin sadece kuralların oluşturulmasının yeterli olmadığı anlaşılmış; bu kuralların uygulayıcılarının davranışları ve alacakları kararlarda ahlakiliğin önemi ortaya çıkmıştır. Bu yüzden özellikle muhasebe ve denetim mesleğinde etik ilkeleri önem kazanmıştır. Ahlaki fikir ve eylemleri içine alan etik, iyi-kötü veya doğru-yanlış gibi kavramlara odaklanarak insanlara eylemleriyle ilgili seçimler yapmasını sağlayan ilkeler sunar. Meslek etiği ise bir mesleğin yerine getirilmesi için mesleğe özgü olan ve meslek üyeleri tarafından yerine getirilmesi gerekli olan ilkeler olarak tanımlanabilir. Ülkemizde Bağımsız Denetim Standardı 200’e göre, bir denetçinin uyması gereken etik ilkelerini; Dürüstlük, Tarafsızlık, Mesleki yeterlik ve özen, Sır saklama ve Mesleğe uygun davranış olarak sıralamıştır ve ayrıca Türkiye Denetim Standartları Kapsamında Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar yayınlanmıştır. 1991 yılında kurulan İslami Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Organizasyonu (AAOIFI), faizsiz finans sisteminin faaliyetlerini belirli standartlara göre yürütmesi için standartlar hazırlamakta ve yayınlamaktadır. AAOIFI İslami finans kurumlarında çalışan denetçi ve muhasebeciler için de bir etik standardı yayınlamıştır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de Bağımsız denetçiler için yayınlanmış olan etik kurallar ile AOIFI tarafından yine denetçiler için yayınlanmış olan etik standartlarının karşılaştırılmasıdır.