Tedarik zincirinde çok kriterli karar verme yöntemleriyle sürdürülebilir tedarikçi seçimi ve imalat sektöründe bir uygulama / Sustainable supplier selecti̇on with multi-criteria decision making methods and a practice in manufacturing sector

Son yıllarda, sürdürülebilir tedarikçi seçimi kavramı, ulusal ve uluslararası alanda çok önemli bir konu haline gelmiştir. Firmalar sürekli olarak sürdürülebilirlik konularında çalışmakta ve bir dizi ticari fayda sağlamak için bu konsepti üretim hatlarında uygulamaya çalışmaktadır. ÇKKV (çok kriterli karar verme) yöntemleri, bu seçimi daha objektif yapmak için firmaların hangi faktörleri tercih ettiklerini belirlemek için güçlü bir karar verme süreci sağlar. Sürdürülebilir tedarikçilerin seçiminin önemi nedir ve bunun anlamı nedir? Firmalar birçok tedarikçiye sahiptirler, bu yüzden her bir ürünü tedarik ettikleri zaman çok fazla problemle karşı karşıya kalabilmektedirler. Bu ürünlerin her biri farklı tedarikçilerden temin edildiği için, bu tedarik süreçleri mükemmel ve minimum maliyetle yapılmalıdır. Firmalar genellikle tedarikçiyi zamanında teslimat gibi kriterler temelinde seçer ve bu seçimi yaparken fayda sağlarlar. Tedarikçi seçimi sürdürülebilir kalkınma kaygılarının ele alınmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, bu çalışmada sürdürülebilir tedarikçi seçimi ve değerlendirmesi için ÇKKV yöntemleriyle bir çerçeve oluşturulacaktır. Alüminyum profil ve kompozit panel üretimi yapan firmanın sanayi sektöründe tedarikçi seçimini belirleyen kriterleri analiz etmeyi amaçlanmıştır. Bu kriterler belirlendikten sonra, bu kriterlere göre gruplara ayrılmış bir hiyerarşik yapı oluşturulmuştur. Hiyerarşik yapı oluşturulduktan sonra AHP-TOPSİS, AHP-VİKOR, AHP-ELECTRE methodları uygulanmıştır. İlk adımda, kriterlerin önem düzeylerini belirlemek için AHP yöntemi uygulanmıştır. Ardından, tedarikçi siparişleri elde etmek için AHP yöntemiyle elde edilen önem seviyeleri, TOPSİS, VİKOR, ELECTRE yöntemleri ile birlikte kullanılmıştır. Son olarak, sonuçlar birbiriyle karşılaştırılıp duyarlılık analizi yapılarak sonuçlar değerlendirilmiştir.

In recent years, the concept of sustainable supplier selection has become a very important issue in the national and international arena. Firms are constantly working on sustainability issues and trying to apply this concept in production lines to provide a host of business benefits. MCDM (multi-criteria decision-making) methods provide strong decision making to determine which factors are preferred by firms in order to make this selection more objective. What is the importance of selection of sustainable suppliers and what does it mean? Firms have a lot of suppliers and can confront a lot of problems when they supply each of products. Since each of these products is procured from different suppliers, these procurement processes need to be performed with perfect and minimal cost. Firms generally choose suppliers based on criteria such as cost on time delivery, and benefit when making this selection. Supplier selection play an important role in addressing sustainable development concern. For this reason, in this study, we establish a framework with MCDM methods for sustainable supplier selection and evaluation. We aimed to analyze the criteria that determine the supplier selection in the industrial sector of the aluminum profile and composite panel manufacturing company. Once these criteria have been established, a hierarchical structure is formed that is divided into groups according to these criteria. After the hierarchical structure has been established, the application of AHP-TOPSİS, AHP-VİKOR and AHP-ELECTRE methods are applied. In the first step, the AHP method is applied used to determine the importance levels of the criteria. Then, the importance levels obtained by the AHP method is used together with TOPSİS, VİKOR and ELECTRE methods to obtain supplier orders. Finally, the results were compared with each other and sensitivity analysis was performed and the results were evaluated.