İnsan Kuru Kafataslarında Foramen Ovale ve Foramen Spinosum'un Morfometrik Olarak İncelenmesi ve Olası Varyasyonlar
Tarih
2018-05-03Yazar
AYDIN KABAKÇI, Anıl Didem
AKIN, Duygu
ALPA, Şerife
DURSUN, Fatma Nur
YILMAZ, Mehmet Tuğrul
Üst veri
Tüm öğe kaydını gösterÖzet
Özet
Foramen ovale ve foramen spinosum, os sphenoidale’nin ala major’unun facies infratemporalis’i üzerinde yer
alan önemli anatomik deliklerdir. Deliklerin yapısal farklılıkları ve ebatları, içerisinden geçen vasküler yapılar ile
uyumuna bağlıdır. Örneğin; arteria meningea media’nın (a. meningea media) erken divizyonu sonucunda ön ve
arka köklerin şekillenmesi foramen spinosum duplikasyonu ile sonuçlanabilmektedir. Foramen ovale, özellikle
skuamöz hücreli karsinom menenjiom’un bilgisayarlı tomografi (CT) eşliğinde teşhisi amacıyla
kullanılmaktadır. Trigmeninal nevralji, tek ya da çift taraflı nervus trigeminus’un (n. trigeminus) sensitif
dallarının tutulumuyla karakterize bir nevropatik hastalıktır. N. trigeminus’un üç dalından herhangi biri, ikisi
veya üçü birden tutulabilir. En sık maksiller ve mandibular dallarda tutulum görülürken, daha düşük bir oranla
da oftalmik dalda görülür. Yüzün sağ yarısı daha sıklıkla etkilenir. Hastalık hastanın yüzünde; kulak, göz,
dudaklar, burun, kafa derisi, alın, dişler ve çeneler gibi bölgelerin bir ya da birkaçında ağrılara yol açabilir.
Hastalığın toplumda tahmin edilen görülme sıklığı 15000’de 1’dir. Ganglion trigeminale, n. trigeminus’un duyu
ganglionudur ve foramen ovale’nin distal kısmında konumlanmıştır. Cerrahi tedavi gereken hastalarda foramen
ovale’nin yeri oldukça önem arz etmektedir. Bu çalışmada, insan kuru kafa taslarında foramen ovale've foramen
spinosum’a ait morfometrik ölçümlerin yapılması ve kemik yapılara ait varyasyonların ortaya konması
amaçlandı. Çalışma, Karatay Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı ve Necmettin Erbakan
Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı’nda bulunan kemik koleksiyonunda yer alan
kafatasları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Kafa tabanlarına ait fotoğraflar çekildikten sonra görüntüler Image J
programına aktarılarak metrik yardımı ile kalibrasyonu gerçekleştirildi. Çalışmada, yaş ve cinsiyeti belirsiz 125
kuru kafatası üzerinde foramen ovale ve foramen spinosum üzerinde morfometrik ölçümler gerçekleştirildi.
Morfometrik ölçümlerin gerçekleştirilmesinde digital fotoğraf makinesi, metrik ve Image J programından
faydalanıldı. Foramen ovale’nin transvers ve vertikal çapı (TDFO, VDFO) ile foramen spinosum’un transvers ve
vertikal çapı (TDFS; VDFS) ölçüldü. Ayrıca foramen ovale ve spinosum’un tiplendirilmesi yapılarak foramen
ovale 8 tipe, foramen spinosum ise 7 tipe ayrıldı. Elde edilen sonuçlar SPSS 21.0 programında değerlendirildi.
Çalışma sonuçları bilateral olarak değerlendirildiğinde en sık gözlenen foramen ovale şeklinin oval şekil olduğu
(127-%50,8), en sık gözlenen foramen spinosum şeklinin ise yuvarlak (130-%52) olduğu tespit edildi. Ayrıca
çalışma sonuçlarına göre sağ tafta foramen ovale'nin ortalama uzunluk ve genişliği 9.28±1.58 mm ve 4.35±1.28
mm; sol tarafta ise sırasıyla 9.19±1,57 ve 4.65±1.43 mm olarak belirlendi. Benzer şekilde sağ tarafta ortalama
foramen spinosum uzunluğu ve genişliği sırasıyla 3.05±1.11 ve 2.58±0.96 mm; sol tarafta ise sırasıyla 3.34±0.97
ve 2.51±0.76 mm olarak tespit edildi. Bu çalışmadan elde edilen verilerin trigeminal nevralji tedavisinde ve
tümorlerin ve anormal kemik büyümelerinin tespitinde faydalı olacağı kanısındayız.
Anahtar Kelimeler: Foramen ovale, foramen spinosum, morfometri, varyasyon
Koleksiyonlar
DSpace@Karatay by Karatay University Institutional Repository is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 Unported License..