Girişimcilik ve Kadın Girişimciliği İş Yaşam Dengesinde Engel ve Fırsat Analizi:Konya İli Örneği

Abstract

Bireyin toplum içindeki konumu, ayrıcalıkları, sorumlulukları ve diğer bireylerle olan iletişimini yönlendiren kuralları rol faktörü belirlemektedir. İş ve aile; insanların hayatlarının büyük kısmını oluşturduğu için bireyler uzun vadede iş ve aile yaşamında başarı ve mutluluk arayışına girmektedirler. İş yaşamı-aile yaşamı dengesi dışında çatışmalarda görülebilmektedir. Bu çerçevede ele alındığında iş ve aile yaşam çatışması, her iki tarafında rol taleplerinde birbirini tatmin etmediği ve taleplerin kesişmesi sonucunda meydana gelen roller çatışması olarak açıklanabilmektedir. İki yönlü oluşu iş-aile çatışmasının en belirgin özelliklerindendir. İş-aile çatışması; iş hayatının taleplerinin aile hayatını tatmin etmediği durumlarda ortaya çıkmaktadır. Aile-iş çatışması ise; tam tersi durumda aile hayatındaki taleplerin iş hayatını karşılamadığı durumlarda meydana gelmektedir. Ailedeki sorumlulukları erteleyen iş, kişinin iş tatminini azaltmaktadır. İş yaşamından kaynaklanan olumsuz etkenler bireyin aile yaşamını yıpratır ve iş-aile çatışmasına yol açar. İş-aile çatışması içinde bulunan bir birey, ailedeki sorumluluklarını yeteri kadar yerine getiremeyerek hem kendisini kötü hissedecek hem de aile bireyleri ile arasındaki iletişimleri zamanla kopacaktır. Bu durum bireyde iş yaşamını kendisinden uzaklaştırmasına ve iş hayatında uzun vadede başarısızlıklara sebep olmaktadır. Bu çalışmada; çalışan kadınların toplumun önyargılarından ve aile sorumluluklarından dolayı olumsuz şekilde etkilenmelerinin üzerinde durulmuştur. Aynı zamanda Türkiye’ de toplumsal olarak kadınların ev işlerindeki rolü oldukça değersiz ve yapılması gereken bir vazife olarak görülmektedir. Bu çalışma ile kadın girişimcilerin girişimciliğinin iş-aile yaşamı dengesi üzerindeki etkisi incelenmektedir. Bu amaç doğrultusunda, iş aile yaşam çatışması olgusu ve bu olgunun alt konuları olan iş-aile çatışması (iş yaşamındaki rolünün aile yaşamındaki rolü ile çatışması) ve aile-iş çatışması (aile yaşamındaki rolünün-iş yaşamındaki rolü ile çatışması) kadın girişimcilerin yaşamlarındaki stres düzeyleri ele alınmıştır. Araştırma verilerin toplanması için araştırmanın uygulama bölümünde; bağımlı değişken ile bağımsız değişkenlere yönelik verilerin elde edilmesinde kişisel bilgi anket formlarından yararlanılmıştır. SPSS IBM (Statistical Packet for Social Science) paket programı verilerin uygulanmasında kullanılarak ilk olarak sosyodemografik özelliklerini çıkartmak için frekans dağılımları ile bu dağılımlardan faydalanarak oluşturulan soruların normal dağılımını bilmek için varyansların homojenliği analizi ve normallik testi, güvenirlik testi, faktör analizi, tek yönlü ANOVA analizi, korelasyon analizi ve frekans analizine tabi tutulmuştur. Bu bağlamda 150 katılımcı ile yüz yüze görüşme sureti ile veriler elde edilmiş olup, Konya’daki kadın girişimcilerin iş-aile yaşamı tatminleri ve girişimcilikte karşılaştıkları sorunlar belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nicel veriler kullanılmıştır. Çalışmanın devamında ise sorunları gidermeye yönelik çözümler getirilmiştir. Anahtar kelimeler: Kadın girişimci, aile yaşamı tatmini, iş-aile yaşam çatışması