Gelişmekte olan ülkelerde cari açık, büyüme ve yatırım malı ithalatı üçgeni: Türkiye örneği üzerine bir uygulama (2001-2012)

Abstract

Cari açık sorunu dünyada ve Türkiye’de son yıllarda sıkça tartışılır hale gelmiştir. Tartışma; cari açığın nedenleri ve finansmanı üzerine yoğunlaşmaktadır. Pek çok gelişmiş ülke (GÜ) ve gelişmekte olan ülke (GOÜ) gibi Türkiye de, bir ölçüde yüksek yatırım malı ithalatına bağlı olarak –genellikle- kaydettiği pozitif ekonomik büyümeye paralel olarak cari açık vermektedir. Çalışmamızda cari açık sorunu ile yatırım malı ithalatı ve büyüme arasındaki ilişkinin deneysel boyutu incelenmiştir. Bu konuda literatürde savunulan görüşlerden birisi olan, “cari açığın büyümenin yarattığı talep artışından kaynaklandığı tezi” yatırım malı ithalatı cephesinden araştırılmış, bu amaçtan hareketle; “cari açık”, “büyüme” ve “yatırım malı ithalatı” arasında ilişki olup olmadığı ve eğer var ise hangi yönde ve boyutta olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Cari açık ve büyüme arasında birçok ekonometrik analiz gerçekleştirilirken, çalışmamızda, üçüncül bir değişken konumunda olan -büyümenin hem bir nedeni hem de bir sonucu olarak- yatırım malı ithalatı eklenmiştir. Zira söz konusu bu üç değişken uygulanan ve uygulanması olası makro ekonomik politikalarda son derece önemlidir.