Mattison Affluenza Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Çalışması

Bu çalışma, tüketimin aşırı halinin bireysel ve toplumsal açıdan öneminin vurgulandığı ve bireyleri kendi yaşamları üzerinde karar verebilmelerine kadar varan olumsuz etkilerinin konu edildiği sosyal psikoloji, psikiyatri, sosyoloji, sosyal hizmet literatürü ışığında, Mattison Affluenza Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması amacıyla yürütülmüştür. Ölçeğin Türkçeye uyarlanması amacıyla öncelikle çeviri sürecinde 13 uzman görüşünden hareket edilerek ölçek maddelerine son hali verilmiştir. 820 üniversite öğrencisi arasında yürütülen çalışmada, ölçeğin güvenilirlik düzeyine Crobanch Alpha katsayısına bakılarak karar verilirken, geçerlilik düzeyi için ise açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri prosedürleri SPSS Amos programı aracılığıyla izlenmiştir. Ayrıca, ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliliğini incelemek amacıyla Vandecasteele ve Geuens (2010) tarafından geliştirilen, Özoğlu ve Bülbül (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan Güdülenmiş Tüketici Yenilikçiliği Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçe çevirisi için görüşü alınan uzmanların verdikleri yanıtların uyumunu ölçümlemek amacıyla Kendall W analizi yapılarak etki boyutu orta düzey olarak belirlenmiştir. KaiserMeyer- Olkin değeri .83 ve Bartlett testi sonucunda (p=.000) anlamlı bulunmuş ve faktör analizi için uygunluğu saptanan veri seti ile yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda özdeğeri 1’in üzerinde olan dağılımın % 57’sini açıklayan 7 faktör belirlenmiştir. Orijinal hali 25 madde ve 8 boyuttan oluşan ölçeğin, 7 faktörlü yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiş ve 7 faktörlü 19 maddeden oluşan ölçeğin son hali ile iyi uyum değerlerine ulaşılmıştır. Tüm ölçeğe ait Cronbach Alpha katsayısı .78 olarak bulunmuş ve alt boyutlara ait katsayıların ise .41 ile .80 arasında değiştiği gözlenmiştir. Çalışma sonunda, Türkçeye uyarlaması yapılan ölçeğin aşırı tüketim eğiliminin ölçümlenmesi ve buna bağlı gelişen tutum ve davranışların birey, aile ve toplum üzerindeki etkilerine yönelik yordamalar noktasında önemli bir katkı sağlaması beklenmektedir.