Güncel Gelişmeler Işığında Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma

Kural olarak, toplu iş sözleşmesinden yararlanma hakkına toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasının üyeleri sahiptir. Ancak 6356 sayılı Kanun bazı hallerde, işyerinde çalışan ve taraf işçi sendikasının üyesi olmayan işçilere de toplu iş sözleşmesinden yararlanma imkânı tanımıştır. Bu yararlanma, taraf işçi sendikasının yazılı onay vermesi veya dayanışma aidatı ödeme yolu ile mümkündür. Konuyla ilgili düzenlemeler 6356 sayılı Kanun m. 26/4 ve m. 39’da yer almaktadır. Bazı hallerde ise, bir işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin yer bakımından kapsamı genişletilerek aynı işkolunda bulunan diğer işyerlerindeki işçilere de uygulanması söz konusu olabilir. “Teşmil” uygulaması ile mümkün olacak bu yararlanmaya ilişkin düzenlemeler ise, 6356 sayılı Kanun m. 40’da yer alır. Anayasa Mahkemesi çok kısa bir süre önce dayanışma aidatı ödeme yoluyla toplu iş sözleşmesinden yararlanmayla ilgili olarak 6356 sayılı Kanun’un 39/4. maddesinin 4. cümlesindeki “imza tarihinden önceki talepler imza tarihi itibarıyla hüküm doğurur” hükmünü Anayasa’ya aykırı bularak iptal etmiştir. Çalışmamızda, toplu iş sözleşmesine ilişkin genel nitelikte bilgilere yer verilmiş, ardından güncel gelişmeler ışığında toplu iş sözleşmesinden yararlanma konusu incelenmiştir.