Kalite Fonksiyon Yayılım Modelinin Toplu Konut Projelerinde Yaşam Kalitesine Yönelik Uygulanabilirliğinin İncelenmesi

Abstract

Ürün ve hizmetlerde aranmakta olan kalite, gereksinimleri karşılama yeteneğine dayanan özelliklerin toplamı olarak tanımlanmaktadır. Yaşamın her noktasında aranan kaliteyle birlikte ortaya çıkan yaşam kalitesi; çok boyutlu karmaşık bir kavramdır. Tez çalışmasında yaşam kalitesine mimarlık disiplini çerçevesinden bakılarak, konut ve çevresinden memnuniyet kavramı yaşam kalitesinin bir alt başlığı olarak ele alınmıştır. Kullanıcıların kaliteye ilişkin beklentilerinin tespiti ve bu beklentiler doğrultusunda yaşam kalitesinin arttırılması temel amaç olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda genellikle endüstri ve hizmet sektörlerinde kullanılan “Kalite Fonksiyon Yayılım” modeli tezin yöntemini oluşturmaktadır. Endüstriyel üretimle bağdaşması kabulüyle “toplu konut kavramı” çalışmanın öznesini oluşturmaktadır. Ülkemizde Toplu Konut İdaresi son yirmi yılda yaklaşık bir milyon konutun üretilmesini sağlamıştır ve bu konutların büyük bir bölümü sosyal konut kategorisindedir. Metodun toplu konut planlama, tasarım ve uygulama süreçlerine adapte edilebilirliğinin denenmesinin yeni bir bakış açısı kazandıracağı düşünülmektedir. Dört temel aşaması olan metotta, ilk olarak planlama yapıldıktan sonra “müşterinin sesi” bölümüne geçilmiştir. Kullanıcı istek ve gereksiniminin tespiti için konuyla ilgili yapılmış çalışmalar incelenmiş ve sistematik bir gruplandırma yapılarak önceliklendirme aşamasına geçilmiştir. Önceliklendirme için çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Prosesi kullanılmıştır. Ardından müşteri istek ve gereksinimlerine çözüm olabilecek teknik gereksinimler için literatür taranmıştır. Teknik gereksinimlerinin tespiti yapılarak, uzman grupla etkileri tartışılmıştır. Bu aşamadan elde edilen veriler matrise işlenerek, önem ağırlıkları hesaplanmıştır. Son olarak matristen çıkan bulgular değerlendirilerek sonuç bölümü oluşturulmuştur. Genel olarak çalışma yaşam kalitesini artırma amacı taşıması ve gerçek kullanıcıların problemlerini odak noktasına koyması nedeniyle özgün bir hal almaktadır. Bu nedenle çıkan sonuçların; ileriki yıllarda yapılacak çalışmalar için önemli bir referans kaynağı olması düşünülmektedir.