Franchising Sisteminde Örgütsel Çatışma Yönetiminin İşletme Performansına Etkisi: Konya İli Örneği

Abstract

Globalleşen dünya ekonomisinin sonucu olarak literatüre yeni bir kavram olan franchising eklenmiştir. Küresel bir köy haline gelen dünyada artık ekonomik ve kültürel açıdan bir sınırdan söz edilememektedir. Büyük firmaların küçük firmaları kolayca alt edebildiği günümüz ekonomilerinde küçük firmalar ya da yatırımcılar çareyi büyük firmalara sığınmakta bulmuş, büyük firmalarda bunu fırsata çevirerek günümüz pazarlarının her bölgesine etkin ve ucuz bir biçimde ulaşabilmek için “franchising” denen ortaklık kavramını ortaya çıkarmışlardır. Franchising sistemi pazarları birbirinden ayıran fiziki sınırların olmadığı bu küresel rekabet ortamı içerisinde pazarın her yerinde bulunmayı sağlayan ve bunu etkin ve düşük maliyetle gerçekleştiren bir sistemdir. Franchise veren ve franchise alan işletmelerin rekabet edebilme seviyesini yukarılara taşımayı amaçlayan bu sistemin temelleri ABD’de bir yüzyıl öncesi kadar yakın bir zamana dayanmaktadır. Çatışma terimi ise uyuşmazlıklar, kutuplaşmalar ve çelişki gibi değişkenlerden meydana gelen ve yalnızca bireyler arasında değil tüm sosyal gruplarda ortaya çıkabilen toplumsal bir olgudur. Bu nedenle çatışma, her yerde beklenen bir süreçtir. İş hayatında insan ilişkileri fazla olduğundan, bu ilişkilerden kaynaklanan sorunlarla da sık sık karşılaşılmaktadır. Bu sorunlardan biri de örgütsel çatışmadır. Örgütsel çatışma, bir araya gelen grupların taleplerinin, eğilimlerinin ve hedeflerinin çelişmesinden kaynaklanan ve bireyler arası, grup içi ve gruplar arası çatışmalardan meydana gelebilen bir süreçtir. Bu süreç birçok sektörde ortaya çıktığı gibi franchising sektöründe de görülmekte ve yönetimi ile işletme performansına doğrudan etki etmektedir. Bu çalışmanın amacı, franchising sisteminde örgütsel çatışma yönetiminin işletme performansına etkisini 4 alt boyutta (satış geliri, kârlılık, pazar payı, ve verimlilik) araştırmak ve sistemin içerisinde bulunan birey ve grupların memnuniyetini arttıracak tavsiyelerde bulunarak sistemin etkin bir şekilde çalışmasına katkıda bulunmaktır. Çalışmanın ilk bölümünde, franchising kavramı ve sisteminden, ikinci bölümünde, örgütsel çatışma kavramından genel hatları ile bahsedilecek, üçüncü bölümde ise Konya ilindeki franchising işletmeleri ile yapılan uygulama kısmı yer alacaktır. Çalışma sonunda, franchising sistemi, sistem içindeki birey ve gruplar ile gelecekteki çalışmalar için önerilere yer verilecektir.