COVID-19 Pandemisi Sürecinde Evlilik Uyumuyla İlişkili Faktörler Olarak Ruhsal Yakınmalar ve Psikolojik Dayanıklılık

Abstract

2019 yılının sonlarında Çin’de görülen yeni koronavirüs enfeksiyonu, Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak tanımlanmış ve kısa sürede tüm dünyanın en büyük problemi haline gelmiştir. Mikro düzeyden makro düzeye, bireyden aileye, aileden topluma, her alanda insanlığı etkileyen bu fenomen, alışageldiğimiz hayat akışını sekteye uğratması ve değiştirmesiyle birlikte, bireylerde ve ailelerde ruh sağlığı açısından farklı tepkiler ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu bağlamda ilgili literatür incelendiğinde üzerinde fazla çalışma yapılmadığı tespit edildiği için tezin amacının Covid-19 pandemi sürecinde evlilik uyumunun yordanmasında psikolojik dayanıklılık düzeylerini çeşitli değişkenlere göre incelemek olarak şekillendirilebileceğine kanaat getirilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma hakkında bilgi verildikten sonra araştırmaya katılmayı kabul eden katılımcılara dört bölümden oluşan veri toplama aracı uygulanmıştır. Verilerin ‘Kişisel Bilgi Formu’, ‘Yakın Doğu Evlilik Uyum Ölçeği’, ‘Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği’ ve ‘Kısa Semptom Envanteri’ kullanılarak elde edilmiştir. Katılımcıların evreni Konya ilinde yaşayan evli bireyler arasından rastgele seçilecektir. Verilerin istatistiksel analizleri Sosyal Bilimler İstatistik Paket Programı (SPSS) 22 kullanılarak yapılmıştır. Normal dağılan veriler için parametrik testler kullanılırken normal dağılmayan veriler parametrik olmayan testler ile analiz edilmiştir. Kısa semptom envanteri ölçeği toplam puanının demografik özelliklere göre değişim gösterip göstermediği parametrik olmayan testlerden Kruskal-Wallis testi ve Mann Whitney U testi ile belirlenirken, Yakın doğu evlilikte uyum ve psikolojik dayanıklılık toplam puanlarının demografik özelliklere göre değişim gösterip göstermediği tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve iki bağımsız örnek t testi ile belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, KSE altboyutlarından (Olumsuz benlik, Depresyon, Anksiyete, Hostilite ve Somatizasyon) alınan puan arttıkça psikolojik dayanıklılık ve evlilik uyum düzeylerinin azaldığı görülmektedir. Ayrıca ekonomik düzey arttıkça evlilik uyumu ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin arttığı görülmüştür (p<0.05). Çalışmada elde edilen sonuçlar literatür çerçevesinde tartışılmıştır. İlgili yetkili kurumlarca araştırmamızın sonuçları ışığında evlilik uyumu ve psikolojik dayanıklılık konularında psikoeğitimler vermek suretiyle ailelerin ve dolayısıyla toplumun refahının yükselmesine önayak olabilmek ve koruyucu ruh sağlığına katkı sağlanabileceği de düşünülmüştür.