4-6 Yaş Çocuğu Olan Asker Babalara Ve Eşlerine Verilen “Çocukları Dikkate Almak” Programının Etkililiğinin İncelenmesi

Abstract

Değişen toplum yapısıyla birlikte babalar kendilerini çocuğunun yaşamına dâhil edebilmek için farklı arayışlara girmişlerdir. Bu arayış ebeveynler için hazırlanan ebeveyn müdahale programlarıyla cevap bulmuştur. Yapılan çalışmalarda babaların çocuklarıyla ilişkilerini etkileyen birçok faktör arasında meslek gruplarının da etkili olduğu görülmüştür. Yoğun stres, baskı ve kaygı uyandıran meslek grubu olarak ise askeri personel olarak çalışan babaların meslekleri olduğu fark edilmiştir. Bu nedenle bu araştırma 4-6 yaş Çocuğu Olan Asker Babalara ve Eşlerine Verilen “Çocukları Dikkate Almak” Programının Etkililiğinin İncelenmesi olarak amaçlanmıştır. Çocukları Dikkate Almak Programı’nın Türkçe’ ye uyarlanmış hali 2 farklı anne ve baba grubu dâhilinde, annelere ve babalara ebeveyn müdahale programı olarak sunulmuştur. Program haftada 1 saat 2 oturum olmak üzere toplam 12 oturum 6 hafta sürecinde uygulanmıştır. Örneklem, 4-6 yaş aralığında çocuğu bulunan 12 asker baba, eşleri(anneler) ve onların çocuklarıyla yapılmıştır. Araştırmada ön test son test kontrol grupsuz deneysel desen kullanılmıştır. Çocuklar için “Denham Duygu Anlama Testi” ve “Sosyal Problem Çözme Becerileri Ölçeği”, anne ve babalar içinde “Çocukların Duygularına Verilen Tepkiler Ölçeği” ve “Çocukların Olumsuz Duyguları ile Baş Etme Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde nicel veriler için SPSS.24 paket programı kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken örneklem grubu küçük oluğu için non-parametrik testlerin kullanılmıştır. Eğitim programı öncesi ve sonrasında ölçek ve alt boyut puanları arası farklılıkların belirlenmesi için non-parametrik testlerden Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, “Çocukları Dikkate Almak” Programı’nın ebeveynlerin olumlu duygu sosyalleştirme davranışlarını artırdığı görülmüştür. Ebeveyn davranışlarına bağlı olarak çocukların duygu düzenleme becerilerinde ve sosyal problem çözme becerilerinde artış olduğu görülmüştür.