Ebeveyn Tutumlarının 7-12 Yaş Özel Yetenekli Çocukların Sosyal Becerilerine Etkisi Ve Çocukların Mizah Becerilerinin Aracı Rolü

Abstract

Bu araştırmada; ebeveyn tutumlarının 7-12 yaş özel yetenekli çocukların sosyal becerilerine etkisi bu süreçte çocukların mizah becerilerinin aracı rolü incelenmiştir. Nicel araştırma yöntemi olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bilim ve Sanat Merkezlerinde öğrenim gören özel yetenekli ve/veya üstün zekâ tanısı almış olan çocuklarla çalışılmıştır. Verilerin elde edilmesi için Kişisel Bilgi Formu, Anne Baba Tutum Ölçeği, Sosyal Beceri Ölçeği ve Okul Çocukları İçin Çok Boyutlu Mizah Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma değişkenlerine ilişkin değerler normallik değerleri için çarpıklık ve basıklık değerleri ve ardından değişkenler arasında farklılık olup olmadığını belirlemek için Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis H gibi analiz yöntemleri kullanılmıştır. Özel yetenekli çocukların algıladıkları ebeveyn tutumları, mizah duyguları ve sosyal beceri düzeyleri ile demografik değişkenler arasında anlamlı farklılık belirlenmiştir. Erkek çocukların mizah takdiri ve sosyal beceri düzeyi kızlara daha yüksektir. Çalışma grubundaki 9-10 yaş çocukların algıladıkları ebeveynin çocuğu kabul ve ilgi düzeyi, büyük yaştakilere göre daha fazladır. Aynı zamanda özel yetenekli çocuklarda mizahı takdir etme, mizahı kullanma ve sosyal beceriler açısından gruplar arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Sosyo-ekonomik düzeyi iyi durumdaki çocukların mizah oluşturma/mizah yapma düzeyleri ile sosyal becerileri daha yüksektir. Fazla kardeşi olanların anne babası tarafından denetlendiklerine yönelik algıları, az kardeşe sahip olanlara göre daha yüksektir. Geniş ailelerde yaşayan çocukların algıladıkları psikolojik özerklik düzeyi daha yüksektir. Çalışma grubundakilerin denetlendiklerini ve özgür bırakılmadıklarını düşünme algıları az ise, sosyal becerileri de azalmaktadır. Çalışma grubundaki çocuklar ne kadar fazla psikolojik olarak özgür bırakıldıklarını düşünürlerse, mizah oluşturma ve mizah yoluyla sorunlarla baş etme özellikleri de o kadar artmaktadır.