Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuğa Sahip Ailelerin Bakım Verme Yükleri Ve Psikolojik Sağlamlıkları Arasındaki İlişki

Abstract

Bu araştırmada amaç otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocuğa sahip ailelerin bakım verme yükleri ve psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırma genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmanın evreni, otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip ebeveynlerdir. Ebeveynlerin bakım verme yükü ve psikolojik dayanıklılığının değerlendirilmesi amacıyla, kolay örneklem belirleme yolu tercih edilmiştir. Veriler, Konya ili merkez ilçelerindeki özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ve Selçuklu Otizmli Bireyler Eğitim Vakfı (SOBE) kurumundaki gönüllü ebeveynlerden elde edilmiştir. Araştırmada otizm spektrum bozukluğu olan çocuğuna bakım veren ailelere “Kişisel Bilgi Formu”, “Bakım Verme Yükü Ölçeği” ve “Yetişkin Psikolojik Sağlamlık Ölçeği” uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPPS 25 istatistik paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre yaşı küçük ebeveynler daha düşük bakım verme yükü hissetmektedir; daha yüksek sosyal ilişki kurmaktadır ve daha yüksek psikolojik sağlamlık becerilerine sahiptirler. Yaş ilerledikçe bakım yükü artmakta ve psikolojik sağlamlık azalmaktadır. OSB bulunan erkek çocuklara bakım verenler, daha yüksek bakım verme yükü puanına sahiptir. OSB bulunan 3 yaşından küçük çocukların ebeveynleri, bakım yüklerinin az olduğunu belirtmektedirler. Bakım veren kişinin sürekli tedavi gerektiren kronik bir hastalığı varsa ve daha düşük bir gelire sahip ise ilişkisel kaynaklar puanı düşük olmaktadır. Araştırmanın engelli bireyi bulunan ailelere yönelik aile danışmanlığı uygulamalarında, önemli bir kaynak olacağı öngörülmektedir.