Veri Tuvali Olarak Mekân

Sergi ve sergilemek, kavramsal olarak bir şeyi sunmak, göstermek anlamlarına gelmektedir. Yüzyıllardır var olan bu kavram, zamanla birlikte kapsam olarak değişkenlik göstermektedir. Teknolojik gelişmeler doğrultusunda sergilemenin geldiği nokta mekânsal işleyişi de farklılaştırmıştır. Teknolojinin sanatın içinde değişkenlik göstermesi veri sanatı kavramını doğurmuştur. Verinin kavramsal anlamına göre sanatsal amaçla kullanılması için eserin konusunu oluşturabilecek ana ilkelerdir. Veriye dayalı oluşturulmak istenen eser, dış ortamdan faydalanılarak yapay zekâ katkısıyla sentezlenmektedir. Verinin mekanla birleşimi fiziksel ya da dijital olarak yapılabilmektedir. Kuramsal çerçeve kapsamında, mekânın dijital sergilenmesinin veri sanatı odaklı araştırması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda, veri sanatına ve veri görselleştirmesine bağlı dijital sergileme çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Verinin sergilenmesinin mekandaki ölçütlere bağlı olabildiğini ve değişkenlik gösterme durumunu saptamak ve veriye yönelik sanat eseri oluşturmada olabilecek gereksinimleri ortaya koymak çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Veri sanatına bağlı dijital sergilemenin hangi ölçütler üzerinden inceleneceğine yönelik litaratür taraması doğrultusunda, mekânı kullanımı, ışık, ses, yüzey, sirkülasyon ve interaktivite başlıkları ile ele alınmıştır. Bu başlıklar çerçevesinde, dijital sanat ve dijital sergilemeye yönelik seçilen veri sanatı örneklerinin kullandıkları mekân ile ilişkisi Türkiye’de sergilenen üç örnek analiz edilmiştir. Verinin ana konusunu oluşturan ve dijital sergileme anlamında incelenmek üzere, Alkazar Rüyası sergisi, Leonardo Da Vinci Yapay Zekâ Işığın Bilgeliği sergisi, Makine Hatıraları: Uzay sergisi örnek olarak seçilmiştir. Bu örneklerin yer aldığı mekanlar açıklanarak, literatür çalışması ve kuramsal çerçeve kapsamında belirlenen mekân ölçütlerine yönelik alan çalışması, tablo yapılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda kriterlere yönelik kullanılan mekânsal fonksiyonlar değerlendirilmiş diğer örneklerle karşılaştırılmış ve bu tip sergilemede mekânın kurgusuna yer verilmesi gereken özellikler tespit edilmiştir. Çıkan sonuçlar doğrultusunda, bu alanda yapılması istenen çalışmalara yönelik referans kaynağı olabileceği düşünülmektedir.