Allojenik Hematopoetik Kök Hücre Nakil Sonrası Yorgunluk, Uykusuzluk, Depresyon, Anksiyete ve Stres Görülme Düzeyi ve Bu Semptomlar Arasındaki İlişki, Kesitsel Bir Çalışma

Bu araştırma Allojenik Hematopoetik Kök Hücre Nakil sonrası hastalarda yorgunluk, uykusuzluk, depresyon, anksiyete ve stresin görülme düzeyi ve bu semptomlar arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapıldı. Araştırmanın evrenini bir üniversite hastanesinde nakil olan ve nakil sonrası en az bir ay geçmiş olan 232 hasta, örneklemini ise 126 hasta oluşturdu. Veriler, “Kişisel Bilgi Formu”, “Kısa Yorgunluk Envanteri” “Uykusuzluk Şiddet İndeksi”, “Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASS 21” kullanılarak toplandı. Çalışmada etik kurul onayı ile bireylerden yazılı bilgilendirilmiş onam formu alındı. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma, minimum, maksimum, sayı ve yüzdelik dilim), normallik dağılımına göre parametrik ve nonparametrik testler ile ilişki değerlendirilmesi için Spearman Korelasyon Katsayı testi kullanıldı. Aracı etkisini analiz etmek için Yapısal Eşitlik Modeli kullanıldı. Elde edilen bulgular sonucunda nakil sonrası hastaların hafiften şiddetli düzeye göre farklı düzeylerde olmak üzere %94’ünün yorgunluk, %52’sinin anksiyete, %47’sinin uykusuzluk, %47’sinin depresyon, %34’ünün stres yaşadığı saptandı. Semptomlar arasında orta düzeyde ilişki olduğu ve yapılan regresyon analizinde yorgunluğun bir birim artışının stresi 1,065 puan, depresyonu 0,937 puan, anksiyeteyi 0,956 puan, uykusuzluğu 0,138 puan pozitif yönlü artırdığı saptandı (p<0,001). Uykusuzluğun bir birim artışının stresi 0,972 puan, depresyonu 0,885 puan, anksiyeteyi 0,816 puan, yorgunluğu 3,342 puan pozitif yönlü artırdığı görüldü (p<0,001). Uykusuzluğa bağlı olarak yorgunluk artarsa stresi 0,492 puan, depresyonu 0,421 puan ve anksiyeteyi 0,458 puan artırdığı belirlendi. Çalışma sonucuna göre yorgunluk, uykusuzluk, depresyon, anksiyete ve stresin birbiri ile ilişkili olduğu saptanmış olup, AHKHN uygulanan bireylerde nakil sonrası sürecide kapsayacak düzenli takip sistemlerinin kurulması ve semptom kümesi ile ilgili daha ileri çalışmalar yapılması önerilir.