Alışveriş Merkezlerinde Çocuk Mekânlarının İncelenmesi; Konya Örneği

Abstract

Çocuk ve mekân konulu çalışmaların temelinde çocuğun mekân algısı ve davranışlarının nasıl şekillendiği vardır. Davranış, insanın kültürel çevresi ve ailede aldığı toplumsal örf ve adetlerin tümünden beslenir ve insanın gereksinimlerinden kaynaklanır. Çocuğun gelişim sürecinde var olduğu yaşam alanlarının mekânsal düzenlemesinin, sağlıklı birer birey olarak hayatlarını devam ettirmelerinde bilişsel ve zihinsel gelişime destek olmasının önemi oldukça fazladır. Bu mekânlar incelendiğinde çocuğun gelişimi hem fiziksel hem sosyal çevresinde yaşanmaktadır. Çocuğun fiziksel çevresini temel ihtiyaçlarını giderdiği: ev, oyun parkları ve kamusal alanlarda oluşmaktadır. Sosyal çevresini ise ailesi ilişkisi, arkadaş ilişkisi oluşturur. Bireyin çocukluk döneminde gelişimine en çok ihtiyaç duyulan gereksinimlerinden birisi de oyun oynamaktır. Oyun alanlarının tercihinde dış mekânda bulunan kent oyun parkları kadar iç mekânda kullanılan iç mekân çocuk oyun alanlarından en çok tercih edilenler AVM içerisinde bulunan çocuk oyun alanlarıdır. Çocuk mekânları denildiği zaman AVM içerisinde bulunan bir diğer mekânda, mekânsal kurgunun olmazsa olmazı bebek bakım odalarıdır. Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin ihtiyaçlarını karşılamak için başvurduğu AVM’ leri içerisinden Konya ilinden seçilen Kule Site AVM, Kent Plaza AVM ve M1 Tepe Konya AVM’ inde bulunan çocuk mekânları örneklerine yer verilmiştir. Bu örnekler değişkenler arası ilişkilendirme ve karşılaştırma yöntemiyle incelenmiştir. Çocuk mekânları tasarım kriterleri ile incelenen bu örnek mekânlar, çocuğun mekânla olan bağını anlaşılmasına yarayan kuramlar ışığında AVM tasarımı iç mekân incelemesinde elde edilen bulgular ile Alışveriş Merkezlerinin çocuk mekânlarının, kurgulama ve taşıması gereken fonksiyonların tasarım kriterlerine uygunluğu açısından incelenmiştir. Tez çalışmasının, çocuk mekânlarının tasarım süreçleri, uygunluğu, çocuk gelişimine etkisi konularında tasarımcıya bilgi vermesi düşünülmektedir.