Ebeveyn Görüşleriyle İşitme Kayıplı Çocukların Profili: Kesitsel Çalışma

Abstract

Amaç: Konya ilinde bulunan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde işitsel rehabilitasyon hizmeti alan işitme kayıplı çocukların ebeveynlerinin verdikleri bilgiler doğrultusunda çocukların demografik, doğum ve sağlık, işitme kaybı, müdahale ve aile profilini ortaya çıkarmak ve ebeveynlerin yasal olarak verilen haklar/hizmetler konularında düşüncelerini almaktır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmanın evrenini Konya ilinde yaşayan işitme cihazı ve/veya işitsel implant kullanıcısı işitme kayıplı çocukların ebeveynleri oluşturmuştur. Çevrim içi soru cevap formu 135 ebeveyn tarafından yanıtlanmıştır. Araştırma verileri, 60 sorudan oluşan çevrim içi soru-cevap formu aracılığıyla toplanmıştır. Soru-cevap formundaki sorular demografik bilgiler, doğum ve sağlık, işitme kaybı, yasal haklar, aile profili ve müdahale başlıklarında yer almıştır. Bulgular: İşitme kayıplı çocukla en çok annenin ilgilendiği, ebeveynlerin yaklaşık yarısının çocuklarının işitme kaybını kabullenemedikleri ve bazı ebeveynlerin rehberlik ve araştırma merkezlerinde yeterli hizmet alamadığına ilişkin sorunlar yaşadığı belirlenmiştir. Ebeveynlerin çocuklarının rutin odyolojik değerlendirmelerini 1 yıl üzeri aralıklarla yaptırdıkları bulunmuştur. İşitme kaybının fark edilmesi en yüksek oranda 0-6 aylar arasında gerçekleşirken, teşhis yaşının daha geç olduğu belirlenmiştir. İşitme kayıplı çocukların 2/3’ü yenidoğan işitme taramasından kalmıştır. Yüksek oranlarda olmasa da gebelikte ilaç kullanımı, erken doğum, düşük doğum ağırlığı, yenidoğan yoğun bakımda kalma, ek problemlerin varlığının işitme kaybı için risk faktörü olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, edinilmiş işitme kaybında yüksek risk faktörü olarak çocukluk çağı hastalıklarının yer alabileceği düşünülmüştür. Sonuç: İşitme kayıplı çocuğa sahip ebeveynlerden alınan bilgiler doğrultusunda işitme kayıplı çocukların profili çıkarılmıştır. Ebeveynlere sağlanan doğum ve sağlık, işitme kaybı, yasal haklar, aile eğitimi ve müdahaleye ilişkin hizmetlerin bütün olarak sunulması ve bu hizmetlerin daha nitelikli verilmesi gerektiği düşünülmektedir.