Madde Bağımlısı Bireyler ve Ailelere Yaklaşım

Abstract

Öz: Bu derlemede madde bağımlılığı olan bireylerin aileleriyle ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi hedeflenmiştir. Bağımlılık; bireyin gelişimini etkileyen biyolojik, psikolojik, sosyal ve çevresel faktörlere dayalı, kronik bir hastalık olarak bilinmektedir. Günümüzde de önemini yitirmeyen ve aksine giderek önem kazanan konuların başında yer almaktadır. Madde bağımlılığı kişiye ve ailesine maddi manevi birçok zarar veren bağımlılık türlerinin başında gelmektedir. Bireyi ve aileyi fiziksel, psikolojik, ekonomik ve sosyal yönden olumsuz etkileyen psikososyal bir problemdir. Sadece birey ve ailesini değil toplum sağlığını da tehdit eden ciddi bir halk sağlığı konusudur. Bağımlı olan birey kendi iç dünyasında aşamadığı problemlerini başta ailesine dolayısıyla çevresine yansıtır. Yapılan çalışmalarda ailelerin önemli bir bölümünün, bağımlı yakınlarına karşı nasıl davranacakları, bu durumla nasıl baş edecekleri hakkında destek almadıkları ve hastayla ilgili sorunlar karşısında tedavi kurumu ile nasıl bağlantı kurabileceklerini bilmedikleri belirtilmektedir. Ailelerin madde kullanımıyla ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve ailesinden birinin madde kullanımından şüphelendiklerinde ne yapacaklarını bilemedikleri bu nedenle yoğun kaygı yaşadıkları bilinmektedir. Hiçbir birey ailesindeki birinin madde kullanmasını istememektedir. Ailesinden birinin madde kullandığını öğrendiğinde şaşkınlığın yanında hayal kırıklığı, suçluluk, utanç ve korku yaşamaktadır. Ailelerin bu duyguların farkında olması bağımlı birey ve aile için sağlıklı adımlar atılması yönünden önemlidir. Farkındalığı ve bilinç düzeyi yüksek ailelerin tedaviye yaklaşımlarının olumlu düzeyde katkısı olduğu belirtilmektedir. Sonuç olarak bu sorunu yaşayan ailelerle ilgili yapılan çalışmaların geneline bakıldığında içinde bulunduğu sorunu kabul eden ailelerin tedavi yöntemine daha erken başvurdukları saptanmıştır. Madde bağımlılığı sadece bağımlı olan bireyin değil o ailenin sorunudur. Ailenin bu konuda bilinçli olmasının bağımlı bireyi de olumlu yönde etkileyeceği düşünülmektedir.