Türkiye’de Tele Sağlık Uygulamalarına Yönelik 2012-2022 Yılları Arasında Hemşirelik Alanında Yapılan Tez Çalışmalarının İncelenmesi

Abstract

Giriş-Amaç: Tele sağlık, sağlık bakım hizmeti sağlamada iletişim teknolojilerinin kullanılmasıdır. Son yıllarda, tele sağlık uygulamalarıyla birlikte, hastaların durumundaki değişikliklerin erken dönemde saptanıp erken müdahale edilmesi, tedavi ve bakımlarına ilişkin hastaların sorumluluk almasının sağlandığı belirtilerek, bu uygulamalarının kullanımının arttığı bildirilmektedir. Bu çalışmada; Türkiye’de tele sağlık uygulamalarına yönelik 2012-2022 yılları arasında hemşirelik alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç-Yöntem: Bu çalışmada, hemşirelik alanında tele sağlık uygulamalarına yönelik 2012-2022 yılları arasında yapılmış tezler, YÖK TEZ veri tabanında incelenmiştir. Bu kapsamda, "tele sağlık’’, ‘’tele hemşirelik’’, web tabanlı’’, web destekli’’, ‘’aplikasyon’’, ‘’mobil uygulama’’ anahtar kelimeleri aratılmıştır. Son 10 yılda (2012-2022) yapılmış, tam metnine ulaşabilen, yayın dili Türkçe olan, 68 tez çalışmasına ulaşılmıştır. Bulgular: Tez çalışmalarının %63,3’si (n=43) doktora, %36,7’si (n=25) yüksek lisans tezidir. Tez çalışmalarının %7,3’ü (n=5) Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, %26,4’ü (n=18) İç Hastalıkları Hemşireliği, %13,2’si (n=9) Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, %22,05’i (n=15) Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, %8,8’i(n=6) Halk Sağlığı Hemşireliği, %11,7’si (n=8) Hemşirelik Uygulama Esasları, %8,8’i (n=6) Hemşirelik Anabilim Dalı, %1,3’ü (n=1) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği alanında yapılmıştır. Araştırma tasarımlarının %64,7’si deneysel (n=44), %27,9’u (n=19) yarı deneysel ve %7,4’ü (n=5) tanımlayıcı tiptedir. Çalışmaların %17,6’sı (n=12) hemşirelik öğrencileri, %11,7’si(n=8) diyabet hastaları, %7,3’ü (n=5) hemşireler ve %5,8’i (n=4) meme kanserli hastalar üzerinde tele sağlık uygulamalarıyla yapılan eğitiminin etkisini değerlendirmektedir. Ulaşılan tüm çalışmaların %86,7’si son 5yıl içinde yapılmıştır. Sonuç: Yapılan tez incelemelerinin sonucunda; Türkiye de hemşirelik alanında tele sağlık uygulamalarına yönelik yapılan çalışmaların çoğunluğunun deneysel araştırma tasarımlarına göre yapıldığı ve son yıllarda bu uygulamaya yönelik çalışmaların yaygınlaştığı görülmüştür. Pandemi süreciyle birliktede uzaktan eğitim ve öğrenme yönteminin tercih edilen yöntemlerden biri haline geldiği için bu uygulamaların kullanımının artmasına neden olduğu düşünülmektedir.