Konya'da Halk Mimarisi Araştırmaları

Abstract

Anadolu farklı iklim, topografya ve kültürlere sahip bir coğrafya olup, halk mimarisi anlamında zengin bir birikme sahiptir. Konya kırsalı da bu çeşitliliğe katkı sunan ve bünyesinde birçok yerel yapı örneği barındıran geniş bir ova yerleşimidir. Bunun yanında güney ve batı çeperlerinde farklı yöresel özelliklere sahip dağlık yerleşimlere de rastlanmaktadır. Konya’da bulunan halk mimarisi literatürünü ortaya koymak ve bu kaynakları kısaca tanıtmak, bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada, sadece Konya’nın ilçeleri ve köyleri üzerine yapılan araştırmalar ve yayınlar ele alınmıştır. Yerleşimlerde incelenen halk mimarisi yapılarının önemli özellikleri kaynaklar üzerinden açıklanmıştır. Konya halk mimarisi üzerine yapılmış çalışmalar; kitap, makale, bildiri, lisans ve lisansüstü tez çalışmaları olmak üzere yayın türüne göre sınıflandırılmış olup kronolojik olarak değerlendirilmiştir. Bu literatür araştırmasında 10 kitap/kitap bölümü, 23 makale, 12 bildiri ve 13 tez çalışması (yüksek lisans ve doktora) incelenmiştir. Taranan kaynakların Konya üzerinde coğrafi dağılımına baktığımızda, Meram ilçesine bağlı olan Kilistra, Botsa, Detse, Sağlık, Kızılören; Karatay ilçesine bağlı Obruk; Selçuklu ilçesine bağlı Sille ve Küçükmuhsine yerleşimleri ile Akören (Orhaniye), Akşehir (Tipi), Beyşehir (Doğanbey, Emen, Üstünler, Yeşildağ), Bozkır, Cihanbeyli (Böğrüdelik), Çumra (Adakale, Küçükköy, Tahtalıköy), Derbent, Derebucak (Pınarbaşı), Doğanhisar, Halkapınar, Hüyük (Çavuş), Ilgın (Aşağıçiğil, Beykonak, Mecidiye, Reşadiye), Kadınhanı, Karapınar (Kesmez), Sarayönü (Gözlü), Seydişehir (Çavuş) ilçeleri/köyleri araştırmanın coğrafi noktalarını teşkil etmektedir.