Pandemi Sürecinde Yüksek Katlı Konut ve Konut Çevresi Tasarımının İrdelenmesi

Günümüzde yaşanan COVID-19 pandemisi insanların hayatlarında önemli değişikliklere neden olmuştur. Evde geçirilen zamanın uzaması ile konut yapılarının mekânsal yönde olumlu ve olumsuz noktaları ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada son yıllarda daha çok tercih edilen yüksek katlı konut yapıları ve çevreleri pandemi bağlamında irdelenmiştir. Pandemi süreci ile konut yapılarının; mekân organizasyonundaki, mekânsal işlev ve boyuttaki değişimi çalışma kapsamında incelenmiştir. Esnek mekân anlayışının önem kazandığı bu süreçte esnek mekânlar oluşturulması gerektiği çalışmada vurgulanmıştır. Konut tasarımlarında, insanların psikolojik ve fiziksel hareketleri üzerinde etkisi olan yaşamlarını doğrudan etkileyen çevresel faktörlerin göz önünde bulundurulması gerektiği ifade edilmiştir. Konut çevreleri; yeşil varlığı, sosyal ortam, açık alan varlığı ve mahalle kurgusu üzerinden irdelenmiştir. Konut çevrelerinin ihtiyaçlara nasıl yanıt verebileceği noktasında çalışmada örnekler sunulmuştur. Çalışma genelinde pandemi bağlamında konutlarda ve konut çevrelerinde değişmesi ve dönüşmesi gereken noktalar ortaya konulmuş, alternatif çözümler sunulmuştur. Çalışmada; Konya Şefik Can Caddesi’nde yer alan, tercih oranı ve popülaritesi yüksek 6 tane yüksek katlı konut sitesi ve bu konutların ortak çevresi alan çalışması için seçilmiştir. Öncelikli olarak bu alana ve konutlara ait veriler incelenmiş, plan şemaları ortaya konulmuştur. Çalışma alanında aktif olarak çalışan 10 emlakçı ile görüşmeler yapılarak elde edilen bilgiler ve araştırmada incelenen bilgiler doğrultusunda konut tercih kriterleri pandemi öncesi ve sonrası şeklinde belirlenmiştir. Bu kapsamda seçilen yüksek katlı konut ve konut çevreleri; pandemi bağlamında çalışmada irdelenen mekân organizasyonunun işlevselliği, mekân boyutlarının işlevselliği, çevresel faktörler, esnek mekânlar, yeşil ve açık alan varlığı, sosyal ortam, mahalle kurgusu ve pandemi öncesi-sonrası konut tercih kriterleri üzerinden değerlendirilmiştir. Seçilen konutlar pandemi bağlamında değerlendirildiğinde pandemi ile önem kazanan kriterleri her konut yapısı ve çevresinin aynı oranda sağlayamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Pandemilere hazırlıklı olmak ve kolay adapte olabilmek için dirençli şehirler oluşturulması gerekmektedir. Bu doğrultuda konut ve konut çevrelerine gereken önem verilmelidir. Nitelikli yapılar ve nitelikli çevrelerin oluşturulması son derece önemlidir. Bu çalışmanın; günümüz konutlarının iyileştirilmesine ve gelecek konutlarının da geliştirilmesine katkı sunması beklenmektedir.