Ukrayna – Rusya Savaşının Enerji Arz Güvenliği Açısından Dünya ve Türkiye Değerlendirme

Abstract

Dünyanın oluşum süreci ile başlayan daha sonra çeşitli yaşam formlarının üzerinden geçmesi ile oluşmaya başlamış olan fosil enerji kaynakları, dünya geneline eşit ve adil bir şekilde dağılmamıştır. Bir dönem değersiz bir enerji kaynağı olarak görülen kaynaklar, daha sonra teknolojik gelişmeler ile değer kazanmıştır. Yaşanan jeopolitik gerilimler ve savaşlar enerji arz güvenliği sorununu ortaya çıkarmış ve enerji ithalatı yüksek olan ülkeleri bu konu üzerine çalışmaya yöneltmiştir. Geçmişte yaşanan pek çok jeopolitik gerilimler ve savaşlar ciddi enerji krizlerinin yaşanmasına sebebiyet vermiş, sadece az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleri değil aynı zamanda gelişmiş ülkeleri de etkilemiştir. Rusya- Ukrayna Savaşı da kendisinden önce gerçekleşen birtakım olayların neden olduğu gibi enerji arz güvenliği sorununu ortaya çıkartmış ve küresel bağlamda enerji fiyatlarının önemli derecede yükselmesine neden olmuştur. Türkiye, enerji ithalatı konusunda büyük ölçüde dışa bağımlı bir ülke konumundadır. Çeşitli kriz dönemlerinde yaşanan enerji arz problemleri gelişmekte olan Türkiye ve benzeri ülkeleri sıkıntıya sokmuş, Rusya – Ukrayna savaşının başlaması ile büyük ölçüde Rus enerji kaynaklarına bağımlı ülkelerden biri olan Türkiye’yi ve diğer bağımlı ülkeleri enerji arz güvenliği konusunda yeni politikalar üretmeye zorlamıştır. Bu çalışmanın amacı; dünya genelindeki fosil yakıtların rezervlerini ve Türkiye’nin sahip olduğu fosil kaynak rezervlerini incelemek, Rusya – Ukrayna savaşı dönemi ile önceki dönemlerin enerji ithalat, ihracat, üretim ve fiyatlama hususlarında analizini ve karşılaştırmasını yapmaktır. Çalışma esnasında Rusya ve Ukrayna savaşı analiz edilecek olup, ‘enerji arz güvenliği’ konusunun genel bir tanımı yapılarak çalışmanın tam olarak anlaşılması sağlanacaktır. Türkiye’nin fosil kaynak rezervleri önemli kuruluşların sağladıkları veriler ile yorumlanacak, dünya genelindeki fosil kaynak rezervleri de belirtilen şekillerde incelenecektir. Makale boyunca betimsel araştırma yöntemi kullanılacak olup Rusya – Ukrayna savaşı ile ortaya çık an enerji arz güvenliği sorunu dünya genelini ve Türkiye’yi baz alarak değerlendirmelerde bulunulacaktır. Çalışmanın devamında ise Dünya’nın ve Türkiye’nin enerji arz güvenliğinin değerlendirmesi detaylı bir şekilde yapılarak sorunun çözümü için neler yapılabileceği veya ne tür önlemler alınabileceği tartışılacaktır. Sorunun, tüm dünyaya ve Türkiye’ye olan etkilerinin en aza indirilebilmesi için ne tür politikalar uygulanabileceği de değerlendirilecektir.