Covid-19 Pandemi Döneminde Gıda Tedarik Zincirinde Dayanıklılığı Etkileyen Engeller

Abstract

Günümüzün en büyük problemi olarak ortaya çıkan Covid-19 pandemisinin insan sağlığı ve işletmeler üzerindeki etkisi oldukça dikkat çekmektedir. Diğer tüm sektörlerde olduğu gibi tarım sektöründe de Covid-19 krizinin etkileri olduğu düşünülmektedir. Dolayısı ile Covid-19 pandemisi üretim sistemlerini tehdit etmiş ve hükümetler, gıda sistemlerini daha sürdürülebilir ve dayanıklı hale getirmek için farklı tarımsal gıda politikalarını değerlendirmek ve düzenlemek zorunda kalmışlardır. Bu çalışmadaki amacımız, Covid-19 pandemi döneminde gıda tedarik zincirinde dayanıklılığın önündeki dayanıklılığın önündeki engeller üzerine araştırma yapılmış ve belirlenen engellerin önceliklendirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmamızda öncelikli olarak kapsamlı bir literatür taraması yapılmış ve gıda tedarik zincirinde dayanıklılık ile ilgili karşılaşılan engeller konusunda uzman görüşlerine başvurularak görüşmeler sağlanmıştır. Daha sonra uzmanlardan gelen cevaplar doğrultusunda literatür taraması sonucunda tespit edilen engeller daraltılmıştır. Ardından beş uzman ile görüş sağlanarak Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (BAHP) kullanılarak engellerin önem düzeyi elde edilmiştir. Çalışmamızda gıda tedarik zincirinde dayanıklılığa ilişkin karşılaşılan engellerden 28 alt engel tanımlanmış ve dört ana başlıkta sınıflandırılmıştır. Bunlar ise; politik engeller, ekonomik engeller, sosyal engeller ve yönetimsel engeller olarak ayrılmıştır. AHP yöntemi ile engellerin önem düzeyleri elde edilerek, Covid-19 pandemi sürecinin gıda tedariği alanında tarımda üretim yapan çiftçilerin ürünlerini bu dönem içerisinde nasıl korudukları ve dayanıklılıklarını nasıl sağladıkları ile ilgili araştırma sonuçları verilmiştir.