Türkiye'de Çocuk İstihdamı: Belirleyicileri, Sorunları ve Çözüm Önerileri

Abstract

Çocuk işçiliğinin tüm dünyada özellikle gelişmekte olan ülkelerde doğurduğu sonuçlar her zaman iktisadi literatürün önemli bir konusu olmuştur. Bu konuya bu kadar ilgi gösterilmesinin sebebi çocuk işgücünün artmasından kaynaklı meydana gelen olumsuz sonuçlardır. Küreselleşme ve sahip olunan ucuz işgücü kaynaklarının getirisini artan oranda içselleştirme niyetli gelişmekte olan ülkelerin varlığı ile beraber bu sorun giderek daha ciddi boyutlara ulaşmıştır. Yeni gelişen ekonomisi, yetersiz denetim şartları ve genç nüfusu ile Türkiye Cumhuriyetinde de çocuk işgücünün kayda değer yer tuttuğu ülkeler arasındadır. Bu araştırmanın odak noktası olan çocuk işgücü sorunu; Türkiye’de sosyal kalkınmanın sağlanabilmesi için gereken en önemli engellerden biridir. Bu sorunun çözümü için bir yandan yoksulluk ortadan kaldırılmaya çalışılırken, diğer yandan da eğitimin ülke genelinde yaygınlaştırılmasının gerekliliği önemini korumaktadır. Bu çerçevede çalışmanın amacı Türkiye’de çocuk işgücü sorunu ile mücadele için bir çözüm önerisi oluşturmaktır. Bu öneriler dünya karşılaştırılması ile desteklenmiştir. Bu çalışmada öncelikle iktisat teorilerinin istihdam ile ilgili temel tanım ve kavramlarına yer verilerek genel bir çerçeve çizilmiş, ardından çocuk işgücü tarihsel evrim içerisinde ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Türkiye’nin çocuk işsizliği ve istihdam yapısı TÜİK verileriyle değerlendirilmiş ve kalkınma planlarında yer alan istihdam politikaları ile AB’ye uyum sürecinde yeniden yapılandırılan İŞKUR’ca yürütülen aktif ve pasif istihdam politikalarına yer verilmiştir. Güncel verilerin kısıtlılığı araştırmanın TÜİK 2012 yılı verileri ile sınırlandırılmasına neden olmuştur. Ayrıca Türkiye’de kayıt dışı istihdam olduğundan net bir sonuç elde edilememiştir. Çocuk istihdamının mercek altına alındığı bu çalışmada bütün ekonomik ve sosyal sorunlarda olduğu gibi tek bir anahtar çözümün olmadığı kanısına varılmış ve sorunun farklı açılardan ele alınması gerektiğinin altı çizilmiştir. Anahtar Kelimeler: Çocuk İşçiliği, İstihdam, TÜİK, Türkiye Ekonomisi