L−Momentler Yöntemiyle Karadeniz’e Dökülen Akarsulara Ait Yıllık Anlık Maksimum Akım Değerlerinin Bölgesel Frekans Analizi

Abstract

Bu araştırmada, Karadeniz’e dökülen akarsulardaki 52 adet akım gözlem istasyonuna ait Yıllık Anlık Maksimum Akım (YAMA) verileri kullanılarak L-Momentler yöntemiyle bölgesel frekans analizi yapılmıştır. Hosking tarafından sağlanan bilgisayar programı kullanılarak gerçekleştirilen uygulama beş büyük havzayı kapsayan çalışma alanının tek başına bir bütün olarak homojen bir bölge olmadığını ortaya çıkarmıştır (H1=13,60>>1,0). Bu havzaların fizyografik ve hidrolojik özellikleri göz önüne alınarak ve H1 kriterine göre, çalışma alanı 11 farklı homojen bölgeye ayrılmıştır. ZDIST uygunluk testi sonuçlarına göre 11 alt bölgenin beşinde Genelleştirilmiş Normal dağılım en uygun olasılık dağılımı olarak belirlenmiştir ve Genelleştirilmiş Ekstrem Değerler, Pearson Tip 3 ve Genelleştirilmiş Lojistik dağılımları sırasıyla üç, iki ve bir alt bölgede en uygun dağılım olarak bulunmuştur. Bu dağılımlarla yapılan indeks‒taşkın frekans analizleri sonucunda, çalışma alanı için 2 yıl ile 1000 yıl arası tekerrür periyotlarında grid yöntem ile bölgesel Yıllık Anlık Maksimum Akım haritaları oluşturulmuştur.