Tip 2 Diyabetli Bireylerde Uyku kalitesi ve Beslenme Alışkanlıklarının Kan Profiline Etkisi

Abstract

AMAÇ: Tüm diyabet vakalarının %85-90’ını oluşturan Tip 2 diyabet (T2DM), oldukça yaygındır, komplikasyonları ve tedavisinin sürekliliği açısından önem arz eden kronik bir rahatsızlıktır. Amacımız, T2DM’li bireylerde uyku kalitesi ve beslenme alışkanlıklarının kan parametreleriyle olan ilişkisini değerlendirmektir. YÖNTEM: Konya’da bir hastanede endokrinoloji polikliniğine başvuran hastalar, örneklemimizi oluşturmuştur. Çalışmamızda gönüllülük esas alınmış ve anket formu uygulanmıştır. Form, demografik veriler, beslenme alışkanlıklarına ilişkin sorular ve Pittsburg Uyku Kalitesi Ölçeği (PUKİ)’nden oluşmuştur. Ölçekte 5 ve üzerinde puan alanların uyku kalitesi “kötü” olarak değerlendirilmiştir. Veriler SPSS 23.0 programıyla analiz edilmiş, değerlendirmede Ki kare ve t-test kullanılmıştır.

BULGULAR: 73 hastanın yaş ve beden kitle indeksi ortalamaları sırasıyla 54.7±12 ve 30.9±7’dir. Katılımcıların %49.3’ü erkek ve büyük çoğunluğu (%60.3) en fazla ilköğretim mezunudur. Hastaların %35.6’sınde diyabet dışında bir hastalık bulunmamakta ve %54.7’sinde diyabet süresi 0-5 yıl, %45.3’ünde ise bu süre 6-30 yıl arasında değişmektedir. Hastaların %37’si en az 1 ana öğün atlamaktadır ve en sık atlanan öğün öğle yemeğidir (%70.4). Hastaların %68.5’u en az bir ara öğün atlamaktadır. En sık atlanan ara öğün ikindi öğünüdür (%72). Katılımcıların %65.8’inin uyku kalitesi 'kötü' olarak saptanmıştır. Uyku kalitesiyle diyabet süresi arasında anlamlı sonuç bulunamamıştır (p>0.05). Uyku kalitesi kötü olan bireylerin tokluk kan şekerleri ve trigliserit düzeyleri uyku kalitesi iyi olan bireylere göre yüksek, D ve B12 vitamin düzeyleri düşük bulunmakla birlikte, anlamlı ilişki saptanamamıştır (p>0.05). Düşük dansiteli lipoprotein (LDL), glikolize hemoglobin (HbA1C) ve açlık kan glukozuyla uyku kalitesi arasında bir ilişki bulunamamıştır. Uyku kalitesi ile ara/ana öğün atlama arasında ilişki saptanamamıştır. Ara ve ana öğün atlayan bireylerin serum D vitamini düzeyleri, atlamayan bireylere göre anlamlı şekilde düşük saptanmıştır (p<0.05). SONUÇ: T2DM’li bireylerin çoğunluğunda uyku kalitesi 'kötü' olarak saptanmıştır. Uyku sorununun yol açabileceği problemleri belirlemek, hastaların uyku kalitelerindeki bozukluğu saptamak ve diyabetin uyku kalitesi üzerine olan olumsuz etkilerini belirlemek için daha fazla araştırma yapılması önerilmektedir.