Araçlarda Sürücü Destek Amaçlı Yapay Zeka Yöntemlerinin Uygulanması

Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, her yıl yaklaşık 1,35 milyon insan karayolu trafik kazalarında hayatını kaybetmektedir. Bu tür kazaların önlenmesi ve trafik güvenliğinin artırılması için yapay zeka teknolojisinin kullanılması büyük bir umut kaynağıdır. Otomasyon ve yapay zeka, sürücülerin dikkatsizlik veya insan hatalarından kaynaklanan kazaları azaltmaya yardımcı olabilir. Otonom araçlar, sürücü yardımına çok az ihtiyaç duyarak veya hiç ihtiyaç duymadan çevrelerinde gezinebilirler. Otonom araçlar, engelli bireylerin bireysel olarak araç kullanmasına olanak tanır. İnsan hatalarını azaltması, yakıt verimliliği ve konforlu sürüş gibi faydaları nedeniyle her zaman gelişime açık bir teknolojidir. Bu çalışmada, derin öğrenme modeli kullanılarak sürüş esnasında otomatik olarak şeridi takip eden ve engellerden kaçınan bir otonom araç simülasyonu yapılmıştır. Bu amaçla ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir 3B simülasyon ortamı olan Webots kullanılmıştır. Simülasyon ortamında izlenecek rota üzerindeki nesne çeşitliliğini artırmak için dört farklı parkur oluşturulmuştur. İlk parkurda kedi, köpek ve tilki gibi hayvanlar bulunmaktadır. İkinci parkur birkaç insanın bulunduğu bir parkurdur. Üçüncü parkur yol yapım çalışmaları ve çeşitli engellerin bulunduğu bir parkurdur. Son parkur ise diğer araçların bulunduğu bir parkur. Üzerinde kamera bulunan araç bu dört pistte kesintisiz olarak tam tur sürülmüştür. Sürüş yaklaşık 2 dakika sürmüş ve sürüş sırasında direksiyon açısı ve kamera görüntülerinden veri toplanmıştır. Aracın otonom özelliği bir derin öğrenme modeli tarafından verilmiştir. Model eğitilirken üç farklı optimize edici denenmiş ve farklı filtreler uygulanmıştır. Sonuçlar değerlendirilirken ortalama karesel hata (MSE) ve doğruluk değerleri incelenmiştir. Doğruluk değerleri "sgdm", "adam" ve "rmsprop" optimize edici parametreleri için sırasıyla %95.31, %95.01 ve %95.26 olarak elde edilmiştir. MSE değerleri ise sırasıyla 0.3673, 0.3976 ve 0.3885 olmuştur. Otonom araç sürüşü, en yüksek doğruluğa sahip olan "sgdm" optimize edicisini kullanan derin öğrenme modeli ile elde edilmiştir. Bu model kullanılarak iki tam tur sürüş yapıldığında ise MSE değeri 0.1296 ve doğruluk değeri %96.60 elde edilmiştir.

Erişime Açık
Görüntülenme
13
22.03.2024 tarihinden bu yana
İndirme
1
22.03.2024 tarihinden bu yana
Son Erişim Tarihi
18 Mayıs 2024 13:34
Google Kontrol
Tıklayınız
Tam Metin
Tam Metin İndirmek için tıklayın Ön izleme
Detaylı Görünüm
Eser Adı
(dc.title)
Araçlarda Sürücü Destek Amaçlı Yapay Zeka Yöntemlerinin Uygulanması
Yayın Türü
(dc.type)
Tez
Yazar/lar
(dc.contributor.author)
ŞAFAK, Cemre Belemir
Atıf Dizini
(dc.source.database)
Diğer
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Otonom Sürüş
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Çarpışmadan Kaçınma
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Şerit Takibi
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Derin Öğrenme
Yayıncı
(dc.publisher)
KTO Karatay Üniversitesi
Tez Danışmanı
(dc.contributor.advisor)
ÖZTÜRK, Ali
Yayın Tarihi
(dc.date.issued)
2024
Kayıt Giriş Tarihi
(dc.date.accessioned)
2024-02-29T12:37:25Z
Açık Erişim tarihi
(dc.date.available)
2024-02-29T12:37:25Z
Tez Türü
(dc.type.thesis)
Yüksek Lisans
Özet
(dc.description.abstract)
Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, her yıl yaklaşık 1,35 milyon insan karayolu trafik kazalarında hayatını kaybetmektedir. Bu tür kazaların önlenmesi ve trafik güvenliğinin artırılması için yapay zeka teknolojisinin kullanılması büyük bir umut kaynağıdır. Otomasyon ve yapay zeka, sürücülerin dikkatsizlik veya insan hatalarından kaynaklanan kazaları azaltmaya yardımcı olabilir. Otonom araçlar, sürücü yardımına çok az ihtiyaç duyarak veya hiç ihtiyaç duymadan çevrelerinde gezinebilirler. Otonom araçlar, engelli bireylerin bireysel olarak araç kullanmasına olanak tanır. İnsan hatalarını azaltması, yakıt verimliliği ve konforlu sürüş gibi faydaları nedeniyle her zaman gelişime açık bir teknolojidir. Bu çalışmada, derin öğrenme modeli kullanılarak sürüş esnasında otomatik olarak şeridi takip eden ve engellerden kaçınan bir otonom araç simülasyonu yapılmıştır. Bu amaçla ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir 3B simülasyon ortamı olan Webots kullanılmıştır. Simülasyon ortamında izlenecek rota üzerindeki nesne çeşitliliğini artırmak için dört farklı parkur oluşturulmuştur. İlk parkurda kedi, köpek ve tilki gibi hayvanlar bulunmaktadır. İkinci parkur birkaç insanın bulunduğu bir parkurdur. Üçüncü parkur yol yapım çalışmaları ve çeşitli engellerin bulunduğu bir parkurdur. Son parkur ise diğer araçların bulunduğu bir parkur. Üzerinde kamera bulunan araç bu dört pistte kesintisiz olarak tam tur sürülmüştür. Sürüş yaklaşık 2 dakika sürmüş ve sürüş sırasında direksiyon açısı ve kamera görüntülerinden veri toplanmıştır. Aracın otonom özelliği bir derin öğrenme modeli tarafından verilmiştir. Model eğitilirken üç farklı optimize edici denenmiş ve farklı filtreler uygulanmıştır. Sonuçlar değerlendirilirken ortalama karesel hata (MSE) ve doğruluk değerleri incelenmiştir. Doğruluk değerleri "sgdm", "adam" ve "rmsprop" optimize edici parametreleri için sırasıyla %95.31, %95.01 ve %95.26 olarak elde edilmiştir. MSE değerleri ise sırasıyla 0.3673, 0.3976 ve 0.3885 olmuştur. Otonom araç sürüşü, en yüksek doğruluğa sahip olan "sgdm" optimize edicisini kullanan derin öğrenme modeli ile elde edilmiştir. Bu model kullanılarak iki tam tur sürüş yapıldığında ise MSE değeri 0.1296 ve doğruluk değeri %96.60 elde edilmiştir.
Yayın Dili
(dc.language.iso)
tr
Tek Biçim Adres
(dc.identifier.uri)
http://hdl.handle.net/20.500.12498/6098
Analizler
Yayın Görüntülenme
Yayın Görüntülenme
Erişilen ülkeler
Erişilen şehirler
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında yükümlülüklerimiz ve cerez politikamız hakkında bilgi sahibi olmak için alttaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

creativecommons
Bu site altında yer alan tüm kaynaklar Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Platforms