COVID-19 Pnömonisi Olan Hastalarda Yüksek Doz Pulse Kortikosteroid Tedavisinin Prognostik Faktörler Üzerine Etkisi

Giriş: Çalışmamızda ağır COVID-19 pnömonisi nedeniyle yatarak tedavi alan hastalarda yüksek doz pulse kortikosteroid tedavisinin (YDPKT) etkinliğinin değerlendirilmesi ve 28 günlük mortalite ile ilişkili olası faktörleri belirlenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Bu tek merkezli retrospektif kohort çalışmasına 1 Aralık 2020 ile 1 Haziran 2021 tarihleri arasında Bitlis Tatvan Devlet Hastanesi’nde COVID-19 tanısı ile yatarak tedavi alan hastalar dahil edildi. PCR ile SARS CoV-2 tespit edilen (n=120, %95,2) veya yüksek klinik şüphe ile bilateral pulmoner infiltrat veya lenfopeniye sahip olan klinik olarak uyumlu (n=6, %4,8) 126 kişi dahil edilme kriterlerini karşıladı. Çalışmaya katılan hastaların demografik, klinik, laboratuvar ve radyolojik verileri kaydedildi. Hastalara intravenöz yüksek doz pulse kortikosteroid metilprednizolon (250 mg/gün veya 500 mg/gün) verildi. Hastalığın şiddetini ölçmek için Dünya Sağlık Örgütü’nün Ordinal Scale for Clinical Improvement (OSCI) ölçeği, komorbid hastalıkların prognostik yükünü değerlendirmek için Charlson Komorbidite İndeksi (CCI) ve akciğer tutulumunu değerlendirmek için Total Şiddet Skoru (TSS) ve hastanın oksijen ihtiyacının derecesini belirlemek için 0-6 arasında değişen ek puanlama sistemi, kullanıldı. Yirmi sekiz günlük mortaliteyi etkilediği düşünülen klinik ve laboratuvar parametreleri ile hastalık risk skorlarının değerlendirilmesinde tek değişkenli ve çok değişkenli Cox regresyon modeli uygulandı. Bulgular: Çalışma süresi boyunca hastanede yatan COVID-19 pnömonisi olan 1895 hastadan 126 çalışmaya dahil edildi. Hastalarımızın 28 günlük mortalite oranı %22,2 idi. Yüksek doz pulse kortikosteroid tedavisi sonrası hastaların %77,8’inde (98/126) laboratuvar ve klinik iyileşme gözlendi. Yaş, trombosit sayısı, nötrofil/lenfosit oranı (NLR), C-reaktif protein (CRP), laktat dehidrogenaz (LDH), OSCI, CCI ve TSS açısından sağ kalanlarla, ölen hastalar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0,001). Çok değişkenli Cox regresyon analizi, yaşın ve kültür pozitifliğinin mortaliteyi etkilediğini ortaya koydu [sırasıyla HR: 1,047 (%95 CI: 1,01-1,08), p=0,021; ve HR: 3,966 (%95 CI: 1,40-11,21), p=0,009]. Çalışmamızda bakteriyel enfeksiyonun mortaliteyi dört kat artırdığı saptandı. Sonuç: Bakteriyel koenfeksiyon ve ileri yaş, yüksek doz pulse steroid tedavisi alan COVID-19 pnömonili hastalarda mortalite ile ilişkili önemli faktörlerdir. Pulse steroid tedavisi sonrası erken CRP yanıtı, solunum hızı/ OSCI skorlarının iyileşmesi ve oksijen ihtiyacının azalması sağkalım için umut verici olabilir. Yüksek doz pulse kortikosteroid tedavisi planlamasında proenflamatuvar belirteçlerin ve OSCI, CCI ve TSS skorlarının faydalı olacağı sonucuna varılmıştır.