İnsülin Direnci Tanısı Almış Bireylerde Sigara Kullanımının Kan Parametreleri Üzerine Etkileri

AMAÇ: Sigara kullanımı dünyanın en büyük sağlık sorunlarından biridir ve pek çok hastalık için risk faktörüdür. Amacımız insülin direncine sahip ve sigara kullanan bireylerde, sigara kullanımının bazı kan parametrelerine olan etkilerini değerlendirmektir. YÖNTEM: Örneklem Konya‘da bir hastanenin endokrinoloji polikliniğine 2017 Ocak ve Şubat ayında başvuran 72 insülin direncine sahip bireyden oluşmuş, kronik rahatsızlığı bulunan(insülin direncine sekonder gelişen hastalıklar hariç) bireyler çalışmaya dahil edilmemiştir. Çalışmada gönüllülük esas alınarak katılımcılara anket uygulanmış ve anket, bireylerin demografik verileri, komorbid hastalık ve sigara kullanımlarını sorgulayan 24 sorudan oluşmuştur. Veriler, hastaların son 3 aylık biyokimyasal parametreleriyle ilişkilendirilerek, SPSS 15.0 programıyla analiz edilmiştir. Değerlendirilmede tek yönlü varyans analizi ve bağımsız örneklemler t-test kullanılmıştır. BULGULAR: Örneklemin %52.8’si (n:38) erkek, %47.2’ü (n:34) kadındır ve %44.4’ü (n:32) 31 ile 50 yaş aralığındadır. Katılımcıların %43.05’i (n:31) lise ve üzeri mezunu olup ,%19.4’ü (n:14) düzenli egzersiz yapmaktadır. Örneklemin maksimum ve minimum beden kitle indeksi değerleri 21.72 ve 57.03’tür.Katılımcıların %51.3’ünün beden kitle indeksi 30 ve üzerindedir. Cinsiyet ile bel çevresi uzunluğu arasında anlamlılık elde edilememiştir(p>0.05). Hastaların %69.4’ü (n:50) insülin direnci tedavisi, komplikasyonları ya da beslenme önerileriyle ilgili bilgi almıştır. Çalışmaya katılan 72 kişiden %25’i sigara kullanmaktadır ve günde 1 ile 10 adet, 11 ile 20 arası ve 20’den fazla sigara kullandığını belirtenlerin sayıları eşit dağılmıştır. Sigara kullanan bireylerin beyaz kan hücre sayı değerleri ortalaması 8.73±2.76 mm3’tür ve kullanmayanlara göre (7.6±1.79 mm3) yüksek bulunmuş, anlamlı bir sonuç elde edilememiştir(p>0.05).Katılımcıların lenfosit değerlerine bakıldığında sigara kullananlarla kullanmayanlar arasında istatistiki bir anlamlılık vardır ve sigara kullanan bireylerde daha yüksek bulunmuştur (p<0.05).Kırmızı kan hücre sayı ortalamasıysa sigara kullananlarda 5.13±0.41 mm3 iken, kullanmayanlarda 4.85±0.37 mm3 olarak bulunmuş(p<0.05),kan yağları bileşenlerinden olan trigliseritin ortalama değeri ise sigara içenlerde 303.95±193.70 mg/dl iken, sigara içmeyenlerde 186.32±130.81 mg/dl olarak saptanmıştır. (p<0.05). SONUÇ: Sigaranın kalp-damar, solunum sistemi vb. hastalıklara olan etkileri araştırılmakla birlikte, bazı hemotolojik belirteçlere olan etkilerine ilişkin literatürde çeşitli çalışmalar mevcuttur. Sigara kullanımının azaltılmasıyla ilgili halkı bilinçlendirici çalışmalara devam edilmelidir.